सुर्खेत : नेपाली मिडियामा बालमैत्री अवस्थाबारे प्रदेशस्तरीय छलफल कार्यक्रममा मिडियामा नेपाली वालवालिकाको विषयलाई निकै कम स्थान दिइएको चाइल्ड नेपालका अध्यक्ष डा. कृष्ण सुवेदीले बताएका छन् । नेपालमा बालवालिकाका सवाललाई संविधानमा उल्लेख गरिए पनि त्यसको कार्यान्वयन निकै फितलो भएको बताए । संविधानको भावना अनुसारको कार्यान्वयन हुनुपर्ने र उनीहरुको विषय र संवेदनशिलतालाई समाबेश गर्नुपर्ने बताए ।
कार्यक्रममा अनुसन्धान प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै त्रिभुवन विश्वविद्यालय पत्रकारिता बिभागका सह-प्राध्यापक डा. कुन्दन अर्यालले मुलधारका मिडियामा बालवालिकाका २ प्रतिशत विषयले मात्र स्थान पाएको बताए । आमसंचार माध्यमबाट बालवालिकाका संवेदनशील विषयले मात्र स्थान पाएको अनुसन्धानमा देखिएको बताए । मुलधारका भनिएका मिडियाले समेत २ प्रतिशत मात्रै वालवालिकाको विषयले स्थान पाएको बताए । मिडिया समाजको दर्पण मात्र नभएर केही संवेदनशील विषयलाई गोप्य राख्नुपर्ने सवालमा समेत सचेत हुनुपर्ने उनको भनाइ छ । सह-प्राध्यापक डा. अर्यालले यौनहिंसाका विषयलाई मिडियाले धेरै समाचार बनाएको उल्लेख गर्दै नेपालको खुला पत्रकारिताको ३० बर्ष पुग्दा पनि यसको दायरा बढ्न नसकेको बताए ।
पत्रिकामा आएका सबै विषयलाई हेर्दा २ प्रतिशतमात्र कवरेज गरिएको उनको अनुसन्धान प्रतिवेदनले खुलाएको छ । ३३ प्रतिशत विषयलाई भने बालवालिकाका सवालसंग जोडेर लेख्ने गरिएको छ । बालवालिकाका न्यूजलाई औपचारिक कार्यक्रमका आधारमा मात्र समावेश गरिएको उल्लेख गर्दै सह-प्राद्ध्यापक डा. अर्यालले बालवालिकाका समाचारलाई विभिन्न कोणले लेख्न सकिनेमा जोड दिए । सहभागितामूलक को कुरा गर्दा वा बालवालिकाका आँखाले हेर्ने हो भने १ प्रतिशतमात्रै समाचारले स्थान पाएको उनको भनाइ छ ।
बालवालिकाका यौन हिंसाका कुरा समाचारले धेरै कभरेज गरेको भएपनि गोप्यता कायम कम देखिएको अनुसन्धानमा उल्लेख छ । बालवालिकाका २० प्रतिशत समाचार मात्र समाचार र आचारसंहितामा रहेर लेखिएको प्रतिवेदनले देखाएको छ । पत्रकारितालाई व्यवस्थित गर्न यसको अध्ययन अध्यापन गराइरहेका विश्वविद्यालयहरुले महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने मा उनको जोड थियो ।
अनुसन्धान माथि टिप्पणी गर्दै मध्यपश्चिम विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्राध्यापक डाक्टर नन्दबहादुर शिंहले मिडियामा बालवालिकाका विषयले निकै कम स्थान पाउनु दु:खद रहेको बताए । उपकुलपति प्रा.डा. शिंहले बालवालिकाका विषयलाई समाजको प्रमुख विषय बनाउनेतर्फ लाग्नुपर्ने बताए । राजनीतिक नेतृत्व र नागरिक समाजले बालवालिकाका विषयलाई संवेदनशील रुपले लिदै मिडियामा यसले स्थान पाउनुपर्ने बताए । बालवालिकाका क्षेत्रमा काम गर्ने सामाजिक संस्थाले विश्वविद्यालयको पत्रकारिता बिभागसंग सहकार्य गरेर अघि बढ्न सकिने बताए । कार्यक्रममा विश्वविद्यालयका रजिस्ट्रार प्रा.डा. नारायण पौडेलले वालवालिकाका सवालमा समाजले वालमैत्री व्यवहार अपनाउनुपर्ने बताए । स्थानीय निकाय र मिडियाले उनीहरुको विषयलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने उनले बताए । कार्यक्रममा समाज जागरण केन्द्र (स्याक) नेपालका कार्यकारी निर्देशक टिकाराम आचार्यले कर्णालीमा पनि छाउपडि लगायतका कुरा पनि मिडियाले समावेश गर्नुपर्नेमा जोड दियो । कर्णालीमा ६८ प्रतिशत वालविवाह हुनेगरेको बताए ।
