नेपालगंज : बाँकेमा च्याउ खेतिप्रति युवा किसानहरुको आकर्षण बढ्दै गएको छ । अधिकांश भोज—भतेर, होटल अनि भान्साहरुमा च्याउको माग बढेसंगै किसानहरुले पनि उत्पादनमा ध्यान दिन थालेका छन् ।
यही खेतिमा सम्भावना देखेका बाँसगढी नगरपालिका वडा नम्वर २ स्थायी घर भएका खिमराज डिसी कम्तीमा पनि मासिक २० हजार आम्दानी गर्दछन् । पहिला उनी गाडी चलाउथे । गाडी चलाउदा जसो तसो खर्च चलाउने गरेका डिसीले च्याउ खेतीमा सम्भावना देखेपछि पेशा परिवर्तन गरे ।
च्याउ खेतिमा नलागेको भए आज खिमराज बिदेशमा अन्य कुनै ब्यबसाय गरीरहेका हुन्थे । तर च्याउ खेतिले उनको जिवनमा नसोचेको खुसी ल्यायो । अहिले उनी आफुले गर्दे आएको आम्दानी र च्याउको उत्पादन हेरेरै दंग छन । पेशालाई सर्वोपरी ठान्ने डिसी साईकल चलाएर च्याउ बिक्री गर्न जान्छन ।
मेहनतको परिणाम च्याउ खेतिबाट भबिष्य बनाउने खिमराजको सोच पुरा भयो । आफुले सिकेको ज्ञानसिपलाई उपयोग गर्दा खिमराज डिसी अहिले बाँके जिल्लामै सफल च्याउ खेति गर्ने किसानका रुपमा चिनिएका छन ।
बाँके बैजनाथ गाँउपालिका वडा नम्बर ७ स्थित पेडारीका किसान राजेन्द्र कुमार थारुले पनि च्याउ खेतीबाटै राम्रो आम्दानी गरीरहेका छन । पहिला राजेन्द्र कुमार चौधरीले च्याउ लगाएको घरमा बेमौसमी तरकारी खेती गर्थे । तरकारी खेतिबाट राम्रो उत्पादन लिन नसकेपछि राजेन्द्रले च्याउ खेति सुरु गरे । उनले कन्ये जातको च्याउ लगाएका छन । राजेन्द्रले च्याउ खेतिबाट बार्षिक ५ लाख रुपैया आम्दानी गर्छन ।
उनी विहान देखि वेलुका सम्म च्याउ खेतिमै ब्यस्त हुन्छन । उनको काममा घर परिवारले पनि साथ दिएका छन । जसका कारण राजेन्द्रलाई काम गर्न सहज भएको छ । च्याउ खेतिबाट आउने आम्दानीले बिगतको दःुख बिर्साएको छ ।
राजेन्द्रको मेहनत प्रशंसनीय छ । उनी अहिले सबैका लागि अनुकरणिय बनेका छन । च्याउ उत्पादनले नै बाँकेमा उनको पहिचान बनेको छ ।
च्याउ उत्पादक किसानहरु यो खेतीमा आर्कषित भएपनि बजारिकरणको समस्याले किसानहरुलाई निरुत्साहित बनाएको छ ।
बजारको समस्या
निरन्तर रुपमा च्याउ उत्पादन गर्ने किसान बाँके जिल्लामा ३७ जना छन । किसानहरु च्याउको बजार नहुदा चिन्तित छन । जिल्लाको तथ्यांक हेर्ने हो भने जम्मा ९ वटा मात्र कृषि उपज बजार स्थल छन । त्यो पनि नियमित रुपमा सञ्चालन हुने बजार न्युन छन ।
च्याउ टिपिसकेपछि धेरै लामो समय सम्म राखिरहन नमिल्ने भएकाले किसानले ब्यबस्थित बजारको माग गरेका छन। उपभोक्ताको रोजाईमा च्याउ परेपनि च्याउ किन्न उचित बजार छैन । उचित बजारीकरण हुने हो भने किसानहरुको उत्साह बढ्ने थियो ।
यो समस्यालाई मध्यनजर गर्दे सरोकारवालाहरुले बजारीकरण र बिउको सहज उपलब्धता बारे बेलैमा पहल थाल्न आवश्यक छ ।
