सुर्खेत : भौगौलिक विकासले पछाडि रहेको कर्णाली कोरोना महामारी नियन्त्रणको अभियानमा अगाडि छ ।कर्णाली प्रदेशमा कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान जुम्लाबाट शुरु गरिएको कोरोना विरुद्धको अभियान पश्चिमका पहाडी जिल्लामा पनि चलिरहेको छ । प्रतिष्ठानसँग कर्णालीका १० र सुदूरपश्चिमका अछाम, बाजुरा र बझाङ जिल्लाको स्वास्थ्य प्रणाली हेर्ने जिम्मेवारी छ । प्रतिष्ठानमा विशेषज्ञ चिकित्सक, चिकित्सक, स्टाफ नर्स, प्राविधिक गरि २ सय ६१ जना स्वास्थ्यकर्मी रहेका छन् । प्रतिष्ठानमा विभिन्न समुह बनाई कार्य विभाजन गरिएको छ ।
जनस्वास्थ्य विभागका समुहले क्वारेन्टाइन स्थलको व्यवस्थापनको कमी कमजोरी हेरी सम्बन्धित निकायलाई सुझाव दिन्छ । जुम्लाको नाग्मा नाकामा अभियानको सुरुवातको सात दिनमा प्रतिष्ठानमा चिकित्सकहरु आफै गई २४ घण्टे हेल्थ डेस्क स्थापना गरे । अहिले हेल्थडेस्कको काम जिल्ला जनस्वास्थ्य र स्थानिय तहले हेरिरहेको छ ।
डा.धिरज गुरुङको नेतृत्वको र्यापिड रेस्पोन्स टिमले आइसोलेसनका र शंकास्पद बिरामीको उद्दार गरिरहेको छ । प्रतिष्ठानलाई प्रदेश सरकारले प्रतिष्ठानमै आइसोलेसन अस्पताल निर्माणका लागि १ करोड दिएको छ । त्यसका लागि कर्णाली प्रदेश आन्तरिक मामिला मन्त्री नरेश भण्डारीको संयोजकत्वमा सदस्य सचिव तथा प्रतिष्ठानका निर्देशक सहित ७ सदस्यिय कमिटी बनाइएको छ । अहिले यो कमिटी अत्यावश्यक सामानको व्यवस्थापन गरि जतिसक्दो छिटो आइसोलेसन अस्पताल निर्माण गर्ने काममा जुटिरहेको छ ।
प्रदेश सरकारसँग राम्रो समन्वय रहेको यस प्रतिष्ठानबाट हुम्लाको सिमा यालबाङमा डेढ महिनादेखि ३ सदस्यिय चिकित्सकको टोली कोरोना नियन्त्रण अभियानमा जुटिरहेका छन् । यस्तै दैलेखको रकम कर्णालीमा १ महिनादेखि अर्काे चिकित्सकको टोली खटिरहेको छ । जोखिम रहेका विभिन्न स्थानहरुमा चिकित्सकका टोलीहरू नै नियन्त्रणको अभियानमा अहोरात्र खटिरहेका छन् ।
स्वास्थ्यकर्मीलाई प्रोत्साहन गर्न प्रतिष्ठान अस्पतालका निर्देशक आफै स्वाब संकलनमा
सबै स्वास्थ्यकर्मीलाई कोरोना विरुद्धको लडाइँमा प्रोत्साहन गर्न प्रतिष्ठान अस्पतालका निर्देशक आफै स्थलमा खटिनुभएको छ । प्रतिष्ठान अस्पतालका निर्देशक डा.मंगल रावल आफै नाक र घाँटीबाट र्याल (स्वाब) निकाल्ने काममा खटिनुभयो । देशमा नै पहिलो पटक मंगलबार ठूलो संख्यामा जुम्लामा स्वाब संकलन गरियो ।
भारत तथा तेस्रो मुलुकबाट आएका ३ सय २४ जनाको स्क्रिनिङ गरि स्वाब संकलन गरेर परीक्षणका लागि राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशाला ल्याइएको छ । रिपोर्ट आउन बाँकी छ । साहसिक प्रदर्शन गर्दै प्रतिष्ठानका चिकित्सक, नर्स प्राविधिक तथा अरु स्वास्थ्यकर्मीहरु आफ्नो क्षमता प्रदर्शनमा लागेका छन् । प्रतिष्ठानका निर्देशक भन्नुहुन्छ हामी निरन्तर लागिरहन्छौँ, हामी उत्साहित छौँ र कोरोनाको लडाइँ जित्नेछौँ ।
प्रतिष्ठानमा नमुना परीक्षणका लागि मेशिन अतिआवश्यक:
निर्देशक रावलका अनुसार प्रतिष्ठानमा जनशक्ति पनि छ, संरचना पनि छ तर कोरोना परीक्षण गर्ने स्रोत र साधन छैन । स्वाब संकलन गरेर सुर्खेत पठाउनु पर्छ । जुम्लाबाट सुर्खेत पुग्न बसमा कम्तिमा ९ घण्टा लाग्छ जसका कारण साधनको व्यवस्थापनमा समस्या हुनुका साथै परीक्षणको नतिजा आउन समय लाग्छ । अहिलेको समय भनेको धेरै भन्दा धेरैको परीक्षण गर्नु हो र पोजेटिभ आएकाहरुलाई आइसोलेसनमा राखेर उपचार सुरु गरिहाल्ने हो । तर परीक्षणको मेशिन नहुँदा संकलन गरिएको नमुनाको परीक्षण गर्न १ दिन ढिला हुन्छ ।
चिकित्सक आफै जान्छन् घरदैलोमा:
प्रतिष्ठानका चिकित्सकहरु आफै विदेशबाट आएका व्यक्ति खोज्दै क्वारेन्टाइनमा बसाउन लागिपरिरहेका छन् ।जुम्लामा अहिले विदेशबाट आएका २ सय ५३ जना व्यक्ति क्वारेन्टाइनमा बसिरहेका छन् जसमध्ये ९५ प्रतिशत भारतका रहेका छन् । चिकित्सक सहितको टोलीले ज्वरो क्लिनिक सञ्चालन गरिरहेका छन् । दिनमा ५ देखि १८ जना मानिस ज्वरो क्लिनिकमा आउने गरेको निर्देशक रावलले जानकारी दिनुभयो ।
कर्णालीमा यसरी सुरु भयो कोरोना विरुद्धको अभियान:
कोरोना भाइरस रोग महामारी नियन्त्रणमा अग्र स्थानमा रही काम भइरहेको छ । जुम्लामा कोरोना सम्बन्धी सचेतना कार्यक्रम नेपालमा कोरोना भित्रनु अगाडिदेखि नै भइरहेको थियो । स्थानियलाई कोरोनाबाट जोगिन साबुन पानीले हात धुन, विदेशबाट आएकालाई छुट्टै बस्न लगायतका अभिमुखीकरण कार्यक्रमहरु भए । जब नेपालमा पहिलो पटक कोरोनाको संक्रमण देखियो त्यस लगत्तै जुम्लाका चिकित्सकहरुले बिदामा नबस्ने निर्णय गरे । उनीहरुले पालैपालो जिम्मेवारी वहन गर्नेगरि २ महिने ड्युटीको रुटिङ बनाएका छन् ।
पीपीई अभाव भइरहेको अवस्थामा आफै पीपीई निर्माणमा जुटे र पहिलो चरणमा २ सय थान पीपीईको बन्दोबस्त गरे भने सेनेटाइजर आफैले उत्पादन गरे । आजभन्दा १ महिना अगाडि नै १ सय २० बेडको आइसोलेसन बेडको व्यवस्था गरियो भने थप ८० आइसोलेन बेड थप्ने तयारी हुँदैछ । सरकारले चैत ११ गतेबाट देशभर लकडाउन गर्ने घोषणा गर्दा जुम्लाले चैत १० गते देखि नै लकडाउन गर्यो कोरोना संक्रमण रोकथामका लागि जुम्लाको प्रशासन पनि उत्तिकै सक्रिय छ । सबैको सहकार्य र समन्वयमा प्रशासनले काम गरिरहेको छ ।
देशका विभिन्न स्थानमा ज्वरो जाँच्न समेत नमानेको, यस्तो विषम परिस्थितिमा बिदा बसेर अस्पतालमा नजाने चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीले दुर्गम कर्णालीमा बसेर रोकथामको अभियानमा लागेका आफ्नै सहपाठीको लगनशीलतालाई पनि हेर्ने कि ?
हेल्थपाटी
