भरतपुर : प्रस्तावित पूर्वपश्चिम रेलमार्गको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन ९डिपिआर० अन्तिम चरणमा पुगेको छ । नेपाल सरकार भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालय रेल विभागका अनुसार पूर्वपश्चिम रेलमार्गको राष्ट्रिय निकुञ्जबाहेक अन्यको डिपिआर पूरा भइसकेको छ ।
रेल विभागका इन्जिनियर नवराज भट्टले चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा नछुने गरी डिपिआर तयार गरिने बताए । उनका अनुसार चितवन पुग्ने रेल निजगढ–हेटौँडा हुँदै भरतपुरसम्म आउने छ ।
इन्जिनियर भट्टले भने, ‘निजगढ–हेटौँडा–भरतपुरको रेलमार्गको पनि डिपिआर सुरू भएको छ ।’ उनले चितवन निकुञ्जलाई छल्ने हिसाबले डिपिआर बनिरहेको बताए । निजगढ–भरतपुरको रेलमार्गको डिपिआर पूरा हुन केही समय लाग्ने उनी बताउँछन् ।
‘रेलमार्ग जंगलैजंगल भएर जाँदैन, बस्तीको नजिक भएर जाने हो’, इन्जिनियर भट्टले भने, ‘बस्तीको तीनदेखि चार किलोमिटरको फरकमा नै रेलमार्ग अघि बढ्छ, डिपिआर त्यहीअनुसार अघि बढ्छ ।’
प्रस्तावित पूर्वपश्चिम रेलमार्ग नेपालको सबैभन्दा लामो रेलमार्ग परियोजनाका रुपमा प्रस्ताव गरिएको छ । पूर्वपश्चिम रेलमार्गको लम्बाइ १ हजार ३ किलोमिटर रहने विभागले जनाएको छ । रेलमार्गको लागत ६ खर्बभन्दा बढी लाग्ने अनुमानसमेत गरिएको छ ।
काँकडभिट्टाबाट सुरू हुने रेलमार्ग सोही ठाउँमा स्टेसनसमेत रहनेछ । विभागका अनुसार काँकडभिट्टामा टर्मिनल स्टेसन हुने र ठाउँठाउँमा यात्रु स्टेसन पनि रहनेछ ।
काँकडभिट्टाबाट छुटेको रेल बिर्तामोड, दमक, उर्लाबारी हुँदै इटहरी बजार आउनेछ । रेल विभागका अनुसार दमकमा यात्रु चढ्ने र झर्ने सुविधा उपलब्ध छ । इटहरी बजारमा यात्रु स्टेशन राखिने डिपिआरमा उल्लेख रहेको छ ।
इटहरी स्टेसनपछि रेल पश्चिमतर्फ सुनसरीको इनरूवा, धनुषाको हरिहरपुर र धनपुरी हुँदै रेल सप्तरी जिल्लामा आइपुग्छ । सिरहाको लहानमा यात्रु स्टेसन हुनेछ ।
बर्दिबासमा पनि यात्रु स्टेसन हुनेछ । डिपिआरअनुसार निजगढमा ‘मुख्य स्टेसन’ रहने जनाइएको छ । ‘त्यहाँबाट चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जलाई छुने हुँदा पुनः अर्को डिपिआर तयार गर्न लागिएको हो’, इन्जिनियर भट्टले भने, ‘यो डिपिआरअनुसार रेल निकुञ्जलाई छलेर भरतपुर हुँदै नवलपरासीको तम्सरियासम्म पुग्नेछ ।’ नवलपरासीमा ७ वटासम्म ‘यात्रु स्टेसन’ रहन सक्ने विभागले जनाएको छ ।
नवलपरासी, बुटवल हुँदै कपिलवस्तुबाट रेल दाङको लमही पुग्ने र यसबीचमा दुईदेखि तीनवटासम्म यात्रु चढ्ने र झर्ने स्टेसन रहन सक्नेछ ।
लमहीबाट कोहलपुर हुँदै महेन्द्रनगर पुगेर कञ्चनपुरको गड्डाचौकी रेल पुग्ने गरी डिपिआर तयार पारिएको रेल विभागले जनाएको छ । रेलमार्ग सञ्चालनपछि पूर्व मेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्मको यात्रा बढीमा आठ घन्टासम्म हुनेछ । ‘रेलमार्गको इआइए प्रक्रिया पनि चालू भइसकेको छ’, इन्जिनियर भट्टले भने, ‘रेलमार्ग राजमार्गको नजिक भएर नै जाने हो ।’
