नेपालगन्ज: बालबालिका क्यान्सरको शिकार हुने क्रम बढिरहेको छ । यसको रोकथाम र निवारणका लागि प्रदेश तथा स्थानीय सरकार मातहतका स्वास्थ्य संस्था उदासिन छन् ।
रोग पहिचान, उपचारमा पर्याप्त पूर्वाधार र विशेषज्ञ जनशक्तिको अभावसँगै खर्चिलो उपचारका कारण भविष्यका कर्णधार बालबालिका मृत्युको मुखमा पुगिरहे छन् । बालबालिकामा देखिने क्यान्सर करीब ४० प्रकारका हुन्छन् ।
बाँकेमा रहेको शुसील कोइराला क्यान्सर होस् वा भेरी कुनैपनि अस्पतालमा यी क्यान्सरको प्रकार पत्ता लगाउने जेनेटिक एनालाइसिस्का उपकरणहरू छैनन् । क्यान्सर रोगी बालबालिकाका लागि छुट्टै युनिट स्थापना गरेर सेवा दिंदै आएका अस्पतालहरूको सेवा समेत दयनीय छ ।
सरकारी अस्पतालकै उपचार सेवा भद्रगोल छ । आधुनिक जीवन पद्धतिसँगै खानपान, वंशाणुगत प्रभाव आदिका कारण बालबालिकामा क्यान्सर हुने क्रम बढेको अनुसन्धानले देखाएका छन् ।
क्यान्सर रोगी बालबालिकाको संख्या चिन्ताजनक रूपमा बढ्दो क्रममा रहेको सरकारी तथ्याकं देखाउँछ । नेपालगन्ज उच्च अदालत बार एशोसियसन बाँकेले ब्लड क्यान्सरबाट पीडित एक युवालाई आर्थिक सहयोग प्रदान गरेको छ । नेपालगन्जका कानून व्यवसायी अधिवक्ता युगबहादुर गुरूङ्का छोरालाई बारले उक्त सहयोग गरेको बारका अध्यक्ष विकास आचार्यले बताए ।
बारका पुर्व कोषाध्यक्ष समेत रहेका गुरूङका १४ बर्षिय छोरोको विगत तीन महिनादेखि भरतपुर क्यान्सर अस्पतालमा उपचार भइरहेको बारका अध्यक्ष आचार्य बताउँछन् । उनका अनुसार ती बालकको उपचारमा सहयोग पु¥याउने उद्देश्यले बारले ४५ हजार रूपैयाँ सहयोग वापत प्रदान गरेको हो ।
नेपालगन्ज उच्च अदालत बारले उनको सहयोगका लागि देशभरका बार पदाधिकारी र कानून व्यवसायी तथा शुभचिन्तकलाई सहयोगका लागि अपिल समेत गरेको छ । तिहार लगत्तै उनको उपचारमा सहयोग पु¥याउने लक्ष्यअनुसार देशभरमै सहयोग रकम संकलन अभियान नै चलाउने तयारी भइरहेको अध्यक्ष आचार्यले बताए ।
भरतपुरस्थित बीपी क्यान्सर अस्पतालमा क्यान्सर रोग पहिचान भएका १९ वर्षसम्मका बालबालिकाको संख्या सन् १९९९ मा ५० रहेकोमा २०१६ मा ३१८ जना पुगेको देखिन्छ । नेपालमा जनसंख्यामा आधारित क्यान्सर रोगीको आधिकारिक तथ्यांक छैन । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय अन्तर्गतको नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्ले अहिले नौ जिल्ला मार्फत जनसंख्यामा आधारित क्यान्सर रोगीहरूको संख्या पत्ता लगाइरहे पनि यसले देशभरको तथ्यांक दिंदैन ।
जनसंख्यामा आधारित क्यान्सर रोगी बालबालिकाको तथ्यांक राखेका मुलुकहरूको आँकडालाई आधार मान्दा नेपालमा प्रत्येक वर्ष १९ वर्ष मुनिका बालबालिकाको प्रति १० लाख जनसंख्यामध्ये औसत १ सय २० जना नयाँ क्यान्सर रोगी भेटिने गरेको कान्ति बाल अस्पतालका बाल क्यान्सर रोग विशेषज्ञ डा. विष्णुरथ गिरी बताउँछन् ।
नेपालमा आधिकारिक तथ्याक नभए पनि एक वर्षमा करिब २६ हजार मानिसहरू क्यान्सरबाट पीडित र १९ हजारको मृत्यु भइरहेको उपचारमा संलग्न चिकित्सक बताउँछन् । उनीहरूका अनुसार नेपालमा करिब ५०–६० हजार क्यान्सरका विरामीको उपचार भइरहेको छ ।
